Nguyên nhân nhức mỏi mắt và làm sao để khắc phục

Mắt thường xuyên nhức mỏi, kèm triệu chứng như khô mắt, chảy nước mắt sống, thậm chí nhìn mờ là những tín hiệu cho biết mắt đang bị quá tải do phải làm việc quá nhiều. Cần tìm ra nguyên nhân và cách khắc phục.

Nhức mỏi mắt là tình trạng phổ biến, thường xảy ra khi mắt phải làm việc liên tục ở cường độ cao hoặc cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh về mắt. Ví dụ như lái xe đường dài, đọc sách, nhìn vào màn hình kỹ thuật số như tv, máy tính, điện thoại trong thời gian dài.

Triệu chứng nhức mỏi mắt

Nhức mỏi mắt thường có các triệu chứng bao gồm:

• Mắt đau nhức hoặc kích thích
• Khó tập trung
• Khô mắt, chảy nước mắt sống
• Nhìn mờ
• Song thị (nhìn hình đôi)
• Nhạy cảm với ánh sáng
• Nhức mỏi cổ, vai gáy

Mỏi mắt thường không phải là bệnh lý nguy hiểm, không gây ra hậu quả nghiêm trọng hoặc kéo dài nhưng gây khó chịu làm ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt, giảm hiệu suất lao động.

Khi có các triệu chứng kể trên, bạn nên để mắt được nghỉ ngơi, thư giãn, tránh sử dụng các thiết bị điện tử như tv, máy tính, điện thoại quá nhiều. Đồng thời nên tới khám bác sĩ chuyên khoa để kịp thời phát hiện và điều trị.

Tham khảo:

• Phòng ngừa nhức mỏi mắt do điều tiết
• 7 bài tự kiểm tra thị lực tại nhà cần làm thường xuyên

Nguyên nhân gây nhức mỏi mắt

Mắt nhức mỏi do nhiều nguyên nhân, trường hợp mắt nhức mỏi trong thời gian dài có thể dẫn đến suy giảm thị lực nghiêm trọng hoặc mù loà. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

Hội chứng thị giác màn hình

Hội chứng thị giác màn hình là nguyên nhân hàng đầu gây nhức mỏi mắt. Biểu hiện thường là nhức mỏi mắt, khô mắt và mờ mắt.

Hội chứng thị giác màn hình thường xảy ra do sử dụng các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, máy tính bảng… trong thời gian dài. Mắt chịu tác động của ánh sáng xanh phát ra từ màn hình điện tử, đây là ánh sáng có năng lượng cao chỉ sau tia cực tím, có khả năng tác động tới điểm vàng, tổn thương các tế bào võng mạc và tiêu diệt các tế bào thị giác, gây rối loạn điều tiết, suy giảm thị lực và tăng nguy cơ mù loà.

Đục thuỷ tinh thể

Người mắc bệnh đục thuỷ tinh thể thường có các biểu hiện như nhức mỏi mắt, nhìn mờ, thấy chấm màu đen, loá sáng.

Đục thuỷ tinh thể (hay cườm khô, cườm đá) là tình trạng thuỷ tinh thể bị mờ đục. Quan sát bằng mắt thường thấy tròng trắng mắt bị mờ đục. Do tác động của các yếu tố gây hại làm thay đổi cấu trúc của thuỷ tinh thể, biến đổi tỷ lệ và cấu trúc của các phân tử protein, khiến thuỷ tinh tể không còn mềm dẻo và giảm khả năng điều tiết linh hoạt.

Đục thuỷ tinh thể làm giảm khả năng tiếp nhận ánh sáng bên ngoài vào, đồng thời làm thị lực suy yếu, mắt đau nhức đột ngột. Mắt bị mờ vì đục thuỷ tinh thể không còn trong suốt, cản trở ánh sáng hội tụ trên võng mạc, từ đó làm suy giảm thị lực.

Ở giai đoạn đầu, người bệnh đục thuỷ tinh thể khó phát hiện vì bệnh ít có triệu chứng. Người bệnh có thể nhìn mờ, cảm giác mắt bị khô cộm, nhức mỏi, bệnh thường chỉ được phát hiện khi khám chuyên khoa mắt.

Ở giai đoạn muộn, thị lực suy giảm nghiêm trọng, người bệnh nhìn xa kém và màu sắc không chuẩn, đặc biệt thường nhìn thấy bóng mờ, chấm đen, vệt sáng và loá mắt khi gặp ánh sáng chói.

Khô mắt

Mắt nhức mỏi kèm theo hiện tượng khô rát rất có thể là bệnh khô mắt. Thường xuyên làm việc trong môi trường điều hoà, thời tiết nóng bức, ô nhiễm khói bụi, hoá chất độc hại, ánh sáng xanh từ màn hình máy tính hoặc tia cực tím ngoài trời… là những yếu tố không chỉ khiến mắt bị khô mà còn tăng nguy cơ suy giảm thị lực.

Lão hoá do tuổi tác: đây là nguyên nhân phổ biến gây khô mắt, tình trạng lão hoá khiến sản xuất không đủ nước mắt, hoặc chất lượng nước mắt không đủ tốt để duy trì độ ẩm cho mắt. Phụ nữ sau mãn kinh cũng thường bị khô mắt.

Làm việc nhiều với thiết bị kỹ thuật số: đây là nguyên nhân gây khô mắt phổ biến nhất ngày nay. Màn hình thiết bị số như máy tính, điện thoại phát ra ánh sáng xanh gây hội chứng thị giác màn hình, khiến mắt bị khô, mỏi, mờ, mất ngủ và đau đầu.

Thoái hoá điểm vàng

Mắt nhức mỏi kèm biểu hiện nhìn hình méo mó, song thị (nhìn đôi), nguy cơ cao bạn đã mắc bệnh thoái hoá điểm vàng (thoái hoá của võng mạc tài vùng hoàng điểm).

Trong thời buổi công nghệ ngày này, ánh sáng xanh phát ra từ màn hình các thiết bị điện tử là nguyên nhân chính gây tổn thương các tế bào thị giác và tế bào võng mạc.

Ánh sáng xanh có mức năng lượng cao chỉ sau tia cực tím, tác động vào đáy mắt (võng mạc) gây tổn thương làm chết các tế bào võng mạc, khiến mắt bị tổn thương và suy yếu, dẫn đến bệnh thoái hoá điểm vàng.

Triệu chứng điển hình của thoái hoá điểm vàng là nhìn hình biến dạng, méo mó. Bên cạnh đó còn có các biểu hiện như: nhìn mờ ở vùng trung tâm, nhìn có điểm mờ đen (ám điểm) trước mắt, bị rối loạn thị lực màu, nhìn mọi vật mờ và nhạt màu, nhìn song thị (nhìn một thành hai).

Các giải pháp phòng ngừa và điều trị nhức mỏi mắt

Nhức mỏi mắt kèm theo các biểu hiện khác nhau có nguy cơ mắc các bệnh khác nhau. Tuy nhiên khi cảm thấy mắt nhức mỏi, bạn cần xây dựng các thói quen sinh hoạt lành mạnh tốt cho mắt.

Các thói quen tốt cho mắt như không dụi mắt khi mắc dị vật, vì hành động này gây xước hoặc viêm nhiễm giác mạc, thay vào đó nên rửa mắt bằng nước sạch, dùng bông y tế lấy dị vật ra ngoài, trường hợp dị vật nguy hiểm hoặc gây tổn thương cần tới ngay cơ sở y tế để được hỗ trợ. Khi ra ngoài nên đeo kính bảo vệ mắt trước khói bụi và bức xạ mặt trời.

Hạn chế sử dụng các thiết bị số như tv, máy tính, điện thoại, máy tính bảng… nhằm ngăn ngừa tác động của ánh sáng xanh gây hội chứng thị giác màn hình và bệnh thoái hoá điểm vàng.

Khi nhức mỏi mắt kèm các biểu hiện đau đầu, nhìn mờ… cần cho mắt được nghỉ ngơi thư giãn, trường hợp nặng hơn nên tới gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời. Ngoài ra, khám mắt định kỳ hàng năm để phòng ngừa các bệnh thoái hoá điểm vàng, đục thuỷ tinh thể và các bệnh về mắt khác.

Điều chỉnh độ sáng ở mức vừa phải khi đọc sách, làm việc hoặc xem tv, ánh sáng tốt cho mắt là ánh sáng mà bạn cảm thấy dễ chịu nhất.

Thực hiện quy tắc 20-20-20: để mắt nghỉ ngơi thường xuyên, sau mỗi 20 phút làm việc hãy dành khoảng 20 giây để nhìn vào khoảng cách 2m.

Giữ khoảng cách tối thiểu một sải tay khi nhìn vào màn hình máy tính.

Điều chỉnh lại độ sáng màn hình ở mức vừa phải, không sáng quá hoặc không tối quá.

Vệ sinh màn hình sạch sẽ, lau chùi bụi bẩn để màn hình sáng rõ.

Sử dụng kính chống ánh sáng xanh và bật các tính năng lọc ánh sáng xanh khi sử dụng vào ban đêm.

Bổ sung vitamin và khoáng chất giảm tác hại ánh sáng xanh, tốt cho mắt. Các loại vitamin và dưỡng chất giúp ngăn ngừa tác hại ánh sáng xanh, nâng cao sức khoẻ mắt như vitamin A,C,E,B. Các thực phẩm như bông cải xanh chứa nhiều broccophane, các loại rau họ cải chứa nhiều latein và zeaxanthin…