Nhạy cảm và sợ ánh sáng:triệu chứng, nguyên nhân và điều trị

Mặt bạn có nhạy cảm với ánh sáng đến mức làm cho bạn thấy sợ ánh sáng? Nếu ánh sáng mặt trời khiến bạn khó chịu thì rất có thể bạn đang mắc chứng sợ ánh sáng.

Chứng sợ ánh sáng là gì?

Chứng sợ ánh sáng, nhạy cảm ánh sáng (tiếng Anh: photophobia) là tình trạng không dung nạp ánh sáng. Tất cả những nguồn ánh sáng như ánh sáng mặt trời, ánh sáng từ bóng đèn đều khiến bạn cảm thấy khó chịu.

Thông thường người bị chứng sợ ánh sáng chỉ bị nhạy cảm với ánh sáng chói. Tuy nhiên một số người có thể sợ cả những ánh sáng bình thường.

Triệu chứng sợ ánh sáng

Người mắc chứng sợ ánh sáng thường có các biểu hiện như:

• Đau đầu
• Đau mắt
• Chảy nước mắt
• Nhìn mờ
• Ngứa mắt
• Đỏ mắt
• Khô mắt
• Sốt
• Lú lẫn
• Buồn nôn
• Tâm trạng tiêu cực, dễ bực bội cáu gắt
• Giảm khả năng nhận thức

Khi nào cần gặp bác sĩ

Người bị chứng sợ ánh sáng cần gặp bác sĩ chuyên khoa khi có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Mức độ nhạy cảm với ánh sáng là nghiêm trọng hoặc gây đau nhức. Người bệnh cảm thấy chói mắt ngay cả với ánh đèn trong nhà.
• Sợ ánh sáng kèm đau đầu, mắt đỏ hoặc mờ mắt. Tình trạng này không biết mất sau hai ngày.

Đây là những trường hợp cần tư vấn trực tiếp với bác sĩ. Chỉ có thăm khám và tìm ra nguyên nhân bác sĩ mới có thể đưa ra phương án điều trị cho bạn.

Nguyên nhân gây chứng sợ ánh sáng

Các nguyên nhân gây ra chứng sợ ánh sáng bao gồm:

• Chứng đau nửa đầu (migraine): đây là nguyên nhân phổ biến nhất của chứng sợ ánh sáng. Đau nửa đầu thường do sự thay đổi nội tiết tố, đồ ăn, căng thẳng hoặc thay đổi môi trường. Các triệu chứng đau nửa đầu thường là đau nhói một phần đầu, buồn nôn và nôn. Đây là chứng bệnh thường gặp ở nữ nhiều hơn nam.
• Hội chứng thị giác màn hình: mắt bị nhức mỏi, khô, nhìn mờ do chịu tác động của ánh sáng xanh từ màn hình kỹ thuật số.
• Hội chứng khô mắt: xảy ra khi chất lượng nước mắt không tốt, nước mắt dễ bay hơi hoặc do không tiết đủ nước mắt để làm ẩm, khiến mắt bị khô rát.
• Trầy xước giác mạc: Gác mạc là lớp ngoài cùng của mắt. Khi mắt vướng phải các loại bụi bẩn nếu đưa tay lên dụi sẽ dễ bị trầy xước và nhiễm trùng, viêm loét.
• Viêm củng mạc: viêm củng mạc là tình trạng lòng trắng của mắt bị viêm. Bệnh thường gặp ở người từ 30-50 tuổi, phần lớn ở phụ nữ. Bệnh thường gặp do biến chứng của các bệnh lý tự miễn. Biểu hiện thường gặp là đau mắt, chảy nước mắt và mờ mắt.
• Viêm kết mạc: còn gọi là đau mắt đỏ, xảy ra khi lớp mô bao phủ phần trắng của mắt bị nhiễm khuẩn, hoặc mắt bị dị ứng, gây viêm nhiễm. Biểu hiện thường gặp là mắt ngứa, đỏ và đau nhức.
• Viêm não: Viêm não xảy ra khi não bị nhiễm virus hoặc một nguyên nhân khác.
• Viêm màng não: là bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây viêm màng bao quanh não và tuỷ sống.
• Màu mắt nhạt: Những người có màu mắt nhạt hơn cũng có thể nhạy cảm với ánh sáng hơn, vì mắt nhạt hơn chứa ít sắc tốt hơn để bảo vệ chống lại ánh sáng chói.

Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác như thiếu sắc tố mắt ở bệnh bạch tạng, ngộ độc, bệnh dại, viêm mống mắt. Một số bệnh hiếm gặp như dày sừng nang lông thể gai hoá toàn thể da đầu (KFSD) cũng gây chứng sợ ánh sáng. Sử dụng một số loại thuốc như belladonna, furrosemide, quinine, tetracycline và doxycycline có khả năng gây tác dụng phụ sợ ánh sáng.

Kiểm soát chứng sợ ánh sáng

Những biện pháp dưới đây giúp bạn có thể kiểm soát chứng sợ ánh sáng:

• Hạn chế tiếp xúc với ánh mặt trời hoặc ánh sáng chói, sử dụng các loại đèn có ánh sáng thấp
• Đội mũ che nắng và sử dụng kính râm hoặc các loại kính đổi màu khi ra đường
• Sử dụng kính chống ánh sáng xanh khi sử dụng máy tính, điện thoại
• Trong trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kính áp tròng có màu sắc giống mắt thường để giảm chói. Loại kính áp tròng này giúp giảm lượng ánh sáng đi vào mắt, khiến mắt dễ chịu hơn.

Ngoài ra, bạn nên đề phòng các tác nhân có thể gây ra hoặc làm nặng hơn chứng sợ ánh sáng như:

• Tránh các tác nhân gây đau đầu
• Giữ gìn vệ sinh mắt tốt, phòng tránh các bệnh viêm nhiễm ở mắt
• Tiêm phòng các bệnh viêm não, viêm màng não